Pięć preludiów na kwartet smyczkowy i fortepian (1966–1967)
Preludia nieparzyste, charakteryzowane wskazówką a piacere (dowolnie), dają wykonawcom możliwość rozluźnienia rygorów metrorytmicznych. Choć zanotowane są w metrum 4/4 i kompozytor dookreślił w nich wartości metronomiczne, dość rozrzedzona faktura i przechodzenie fraz muzycznych pomiędzy instrumentami na zasadzie dialogowania, pozwala przezwyciężyć „presję” kreski taktowej i dość swobodnie snuć muzyczną opowieść. Szczególny liryzm tych utworów znalazł dopełnienie w pojawieniu się oznaczenia misterioso w partii fortepianu w Preludium V (dodajmy, że Mycielski był dość oszczędny we wprowadzaniu tego typu wskazówek wykonawczych).
Preludia o numerach parzystych, w których wykonawcy mają poddać się rygorom metrorytmicznym, cechuje gęstość fakturalna, niezależność planów melodycznych poszczególnych instrumentów i wzajemne kontrapunktowanie się głosów. Kompozytor wprowadza rozwiązania polimetryczne sukcesywnie zmieniając metrum oraz używając nieregularnych taktów złożonych (Preludium IV: 10/8, 5/8, 10/8, 4+5+4/8, 10/8, 4/8, 10/8, 4+3+4/8 itd.).
Kompozycja dedykowana została Nadii Boulanger z okazji 80. rocznicy urodzin. Po polskim wykonaniu utworu w październiku 1967 roku, w swym dzienniku Mycielski zanotował:
W Warszawie byłem na próbie i koncercie, na którym wykonali moje Pięć preludiów na kwartet smyczkowy z fortepianem […]. Te bardzo intymne, delikatne utwory wstawili do koncertu muzyki polsko-radzieckiej, z okazji 50 rocznicy Wielkiej Rewolucji Październikowej, obok Szostakowicza, Chaczaturiana i Prokofiewa. Moje Preludia „unoszą treść muzyczną”, są zamyślone, śpiewne i liryczne. Zwłaszcza trzy wolne. Kilku młodych podeszło do mnie, jakby się dziwili, że moja muzyka jest tak inna od wszystkiego, co dzisiaj piszą. […] Ja nie mam wątpliwości, że w tych małych preludiach jest więcej muzyki niż w całych dziesiątkach rzeczy, które wykonane były na naszym jesiennym festiwalu (Zygmunt Mycielski, Dziennik 1960–1969, Iskry, Warszawa 2001, s. 527–528).