Jestem produktem typowo rodzinnym, w takim pojęciu rodziny, jakie od starożytnych czasów, poprzez długie wieki chrześcijaństwa pozostało w Europie od wieków średnich. To pojęcie rodziny było wspólne chłopom, szlachcie i warstwie arystokratyczno-magnackiej. Łączyło się ściśle z pojęciem domu, siedziby, czyli tak zwanego „gniazda”.

Od najwcześniejszych lat Zygmunt Mycielski wykazywał ogromną wrażliwość na sztukę, w tym także na muzykę. Jako najmłodszy z czterech synów Marii Mycielskiej dość długo uczył się w domu, korzystając z pomocy zatrudnianych przez matkę nauczycieli.

Od najmłodszych lat Zygmunt Mycielski prowadził regularne zapiski. Notował wydarzenia i własne przemyślenia. Próbował sił literackich i malarskich. Jego młodzieńcze dzienniki pełne są szkiców opowiadań i wierszy, bogato okraszonych rysunkami. Pierwsze próby kompozytorskie pochodzą z kolei z lat 1919–1920.

1 września 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa. Odpowiadając na akt mobilizacyjny, Mycielski zgłosił się do stacjonującego w Sanoku 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, który wchodził w skład 3 Brygady Górskiej wojsk Korpusu Ochrony Pogranicza Armii „Karpaty". Został skierowany do udziału w walkach toczących się w okolicach Krosna, Dukli i Sanoka.

Kiedy 5 listopada 1945 roku Zygmunt Mycielski wrócił do Polski, w pierwszym odruchu skierował swe kroki w stronę kolegów kompozytorów. Wielu z nich znał sprzed wojny. Teraz, pośród wielu kłębiących się w nim uczuć, przeważała radość. Wracał do swoich. Początkowo zamieszkał u matki w Krakowie, by z czasem przenieść się do Warszawy.

4 lipca 1955 roku, podczas walnego zebrania Związku Kompozytorów Polskich, Zygmunt Mycielski mówił: Muszę z naciskiem stwierdzić, że żyjemy niestety w świecie zamkniętym i – praktycznie rzecz biorąc – izolowanym od otaczającego nas życia artystycznego. Nie pomogą dosyć nawet liczne oficjalne wyjazdy, kongresy czy zjazdy, na które wyjeżdża paru, zwykle tych samych, artystów i wirtuozów. To nie jest prawdziwy kontakt artystyczny.

W ostatnich latach życia Mycielski bardzo dużo komponował. W rezultacie w latach osiemdziesiątych powstały znakomite kompozycje wokalno-instrumentalne, jak Psalmy na baryton, chór i orkiestrę (1982–83) i Liturgia sacra na chór i orkiestrę (1983–84), a także Fragmenty na chór i małą orkiestrę, do słów Juliusza Słowackiego (1986–87), ostatni zanotowany przez kompozytora utwór.