Ucieczki z pięciolinii
Książka jest zbiorem tekstów Zygmunta Mycielskiego, publikowanych przed i w pierwszych latach po II wojnie światowej. Otwierają ją teksty literackie – opowiadania, ogłaszane przez młodego twórcę w latach trzydziestych na łamach polskiej prasy, uzupełnione dwoma opowiadaniami powojennymi. Dalsza część to wybór recenzji i tekstów muzycznych, a także przemówień Mycielskiego na forum Związku Kompozytorów Polskich czy Radzie Kultury. Dopełniają je teksty publicystyczne odnoszące się do ważkich tematów społecznych (pogrom kielecki, sprawa Skiwskiego). Ucieczki z pięciolinii dają wgląd w początki pisarskiej działalności Zygmunta Mycielskiego, sięgające lat trzydziestych XX wieku. Przegląda się w nich ponadto jak w zwierciadle świat polskiej muzyki pierwszej powojennej dekady, z jej ambicjami i problemami, pośród których na pierwsze miejsce wysuwa się postępująca indoktrynacja polityczna. Mycielski często wpisuje się swymi wypowiedziami w bieżące wymagania, szukając rozwiązań dobrych dla rozwoju kultury. Zawsze przy tym stoi na straży wartości artystycznej muzyki.
Włączając do tego tomu kilka opowiadań i wypowiedzi wybiegających poza dziedzinę muzyczną, pragnąłem podkreślić, że krytyk i recenzent muzyczny nie powinien zawężać swoich horyzontów do technicznych jedynie zagadnień z tą sztuką związanych. Czytelnik niech sam osądzi, co w ciągu tego okresu uważałem za konieczne, potrzebne lub możliwe i dozwolone do powiedzenia („Od Autora”).